کانون مدافعان حقوق کارگر - آلودگی محیط زیست یک مساله اجتماعی است، یک مساله طبقاتی است. کارگران نباید در دام این نظرگاه بورژوایی بیفتند که معتقد است مساله محیط زیست یک مساله “علمی” ، یک مساله “طبیعی” است که به طریقی ماورای طبقات معلق است و خارج از مبارزات طبقاتی قرار دارد.
با سلطه روز افزون منطق سرمایه بر زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان،امروز دیگر مشکل میتوان مقولهای را یافت که جدای از آن منطق قابل بررسی و کنکاش باشد. از این دست میتوان به مسایل زیست محیطی اشاره کرد که پیوند تنگاتنگ آن با تولید و صنعت آن را به شکل اجتناب ناپذیری به شیوه تولید حاکم بر جامعه پیوند زده و حل مشکلات آن نیز جز در این راستا امکانپذیرنخواهد بود.
امروز نسبت به گذشته، جمعیت جهان چندین برابر شده و مطابق آن محصول ناخالص جهانی نیز افزایش یافته است. چنین افزایشی فشاری فزاینده بر زیستبوم ما وارد میآورد. محیط زیست از هر سو مورد هجوم سودپرستان قرار گرفته و برای رسیدن به سود از هیچ فرصتی دریغ نمیورزند. آلودن محیط زیست به انواع آلایندههای خطرناک که جایگزین آلایندههای قدیمی میشوند، سلامت انسانها را در معرض تهدیدی جدی قرار میدهد و میزان سم آلودگی که در مقدار معینی از محصول وجود دارد در حال افزایش است و از آن بدتر اوضاع کارگرانی است که در محیطهای آلوده به انواع سموم و با موادی که آغشته به انواع مواد میکروبی و شیمیایی است، انواع محصولات را تولیدمیکنند و درحالی که کارفرمایشان را هر ساعت بهرهمندتر و سودمندتر میکنند خود با انواع بیماریها روز به روز افسردهتر و رنجورتر و بیبهرهتر میگردند.
در چنین شرایطی است که کسانی گمان میبرند با کاهش مصرف شخصی قادر به حل مشکلات زیست محیطی هستند و یا اگر صاحبان و گردانندگان سرمایه رفتار اخلاقی خود را دگرگون کنند، وضع محیط زیست بهتر خواهد شد و خواستار انقلابی اخلاقی اند. اگر چه هیچ یک از این راهکارها بی تاثیر نیست اما هر آنچه در تمامی این موارد مورد غفلت قرار میگیرد، واقعیتی نهادی و ساختاری است که افراد در آن جای گرفتهاند و مطابق با آن عمل میکنند.
بنابراین اعمال ما را نوع جامعهای که در آن زیست میکنیم شکل میدهد و به قول برتولت برشت “توحش زاده وحشیگری نیست بلکه زاده شرایطی است که به آن دوام و بقا میبخشد و بدون آن شرایط امکان پذیر نیست”.
با پیشرفتهای به دست آمده در دنیای امروز سخت نیست به کار بستن ابزارهایی برای حفظ محیط زیست و همچنین بهرهگیری مناسب از منابع طبیعی اما در روابط تولید سرمایهداری از آنجا که به هرچیز از منظر سودآوری آن نگریسته میشود، محیط زیست نیز تا آنجا اهمیت دارد که در خدمت این روابط باشد و در جهت بیشینهسازی فرایند انباشت سرمایه به کار آید. در غیر این صورت نه تنها به آن بهایی داده نمیشود بلکه صراحتا هر گونه قوانینی در جهت حفظ محیط زیست به عنوان موانع سودآوری تلقی میشود.
ما بر این باوریم که باید اهداف زیست محیطی با مساله عدالت اجتماعی گره بخورد، توسعه زیست محیطی میسر است به شرطی که بیعدالتیهای اقتصادی نیز در کنار بیعدالتی زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد. میتوان جنبش محیط زیست را از جدایی با سایر جنبشها رهانید و دریافت که دشمن محیط زیست نه مردم ، بلکه همان سامانه اقتصادی و اجتماعی است که در آن زندگی میکنیم.
می توانید در ویژه نامه جنبش کارگری و مسایل محیط زیست مطالب زیر را مطالعه نمایید.
مقدمهای در باره محیط زیست و طبیعت ایران / سمیه صمیمی
نگرش رادیکال به محیط زیست/ فریبرز رئیس دانا
جنبش کارگری ومحیط زیست / علیرضا ثقفی
آیا مسایل حفظ محیط زیست، مساله کارگران و جنبش کارگری است؟
آیا کارگران با محیط زیست بیگانهاند؟ / خسرو صادقی بروجنی
ناکجا آباد صندوق بین المللی پول عسلویه و محیط زیست / ناصر آقاجری
سرمایهداری و محیط زیست / میک بروکس / علی صادقی
آلودگی آب و تاثیر آن در اکوسیستم / حمید رضا سرشار
برگی از تاریخ/ سابقهی آلودگی هوای تهران
مکزیکوسیتی: بحران زیستمحیطی و راهکارهای سوسیالیستی / فیل هیآرِز/ مانیا بهروزی
یک جنبش اقلیمی جدید در بولیوی / نائومی کلاین / زهرا صداقت
انسان در آئینه¬ی طبیعت – جستاری پیرامون شعر¬هایی از رابرت فراست / میلاد جنت
داستانک/ مسعود حسینی
در انتظار مرگ، نگاهي به پرونده غلامحسين خالدي محيطبان منطقه حفاظت شده
دنا/ جواد حيدريان
نقش نظام سودمحور در آلودگي طبيعت / علی یزدانی
تجارت كربن چيست؟
می توانید این ویژه نامه را با کلیک بر روی لینک زیر به صورت PDF دانلود نمایید.
تاریخ انتشار: فوریه 3, 2014
نظرات شما عزیزان:
نوشته شده در تاريخ جمعه 3 مرداد 1393برچسب:محیط زیست - سرمایه داری - تولید - اقتصاد - جنبش کارگری , توسط دکتر سید علیرضا عظیمی
|